Bà bầu kiêng ăn gì để đảm bảo thai nhi phát triển tốt nhất? Trong suốt thai kỳ, mẹ cần bổ sung đầy đủ dưỡng chất, nhưng không phải thực phẩm nào cũng an toàn. Vậy những thực phẩm nào mẹ bầu không nên ăn? Cần tránh những món gì để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé? Chi tiết sẽ có trong bài viết dưới đây của Morinaga.
1. Có bầu kiêng ăn gì?
Trong thai kỳ, thực phẩm mẹ ăn đều có nguy cơ tác động đến sự phát triển của thai nhi. Vì vậy, bên cạnh chế độ dinh dưỡng cân bằng, mẹ cần lưu ý những thực phẩm không nên ăn để đảm bảo sức khỏe cho cả hai.
Dù đa số thực phẩm đều an toàn, nhưng một số món có thể gây hại cho thai nhi, làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Dưới đây là những thực phẩm bà bầu không nên ăn tránh trong suốt thai kỳ.
1.1 Cá sống ở vùng nước biển sâu
Hải sản là nguồn cung cấp protein và axit béo omega-3 rất tốt cho sự phát triển não bộ và mắt của thai nhi. Tuy nhiên, một số loại cá và động vật có vỏ sống ở tầng giữa và tầng sâu của đại dương có nguy cơ cao nhiễm kim loại nặng như thủy ngân có hại cho sức khỏe mẹ và bé đặc biệt trong ba tháng đầu của thai kỳ.
Thai nhi rất nhạy cảm với tác động của thủy ngân, vì vậy việc tích tụ thủy ngân trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ thần kinh.
Mức độ thủy ngân ở mỗi loại cá khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như môi trường sống, kích thước và chế độ ăn của chúng. Những loài cá săn mồi lớn như cá mập, cá kiếm, cá ngừ thường chứa nhiều thủy ngân do chúng nằm ở đỉnh của chuỗi thức ăn. Vì vậy, phụ nữ mang thai cần tránh các loại cá này để bảo vệ sức khỏe của thai nhi.
Thay vào đó, các bà bầu nên lựa chọn các loại cá ít nguy cơ chứa thủy ngân như cá hồi, cá nục, các loại cá nước ngọt như cá chép, cá quả…
1.2 Thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín
Thức ăn sống hoặc chưa được nấu chín không được khuyến khích trong chế độ dinh dưỡng của phụ nữ mang thai, vì nó tiềm ẩn nguy cơ nhiễm các vi khuẩn và ký sinh trùng có hại như coliform, toxoplasmosis và salmonella. Những vi khuẩn này có thể gây ra các vấn đề sức khỏe từ nhẹ đến nghiêm trọng cho mẹ và thai nhi.
Bệnh toxoplasmosis, do ký sinh trùng Toxoplasma gây ra, là một trong những bệnh đáng lo ngại nhất. Loại ký sinh trùng này có thể lây nhiễm qua việc ăn các món ăn chưa được nấu chín kỹ như thịt bò, thịt lợn, thịt cừu và thịt gia cầm, đặc biệt là phần gan. Ngoài ra, việc ăn các loại rau củ quả tươi sống, chưa được rửa sạch cũng tiềm ẩn nguy cơ vì chúng có thể đã bị nhiễm ký sinh trùng từ môi trường bên ngoài. Nếu mẹ bầu mắc bệnh này trong thai kỳ, ký sinh trùng có thể truyền sang thai nhi và gây tổn thương nghiêm trọng đến não bộ, thậm chí dẫn đến mù lòa. Do đó, để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé, việc tránh thức ăn sống hoặc tái là vô cùng quan trọng trong suốt thai kỳ.
1.3 Thịt chế biến sẵn và thịt nguội
Các loại thực phẩm chế biến sẵn, đặc biệt là thịt nguội, dù có ưu điểm như tiết kiệm thời gian chế biến và dễ sử dụng, nhưng lại nằm trong danh sách các món ăn mà phụ nữ mang thai nên tránh. Thịt nguội có thể chứa vi khuẩn Listeria, một tác nhân gây nhiễm trùng nguy hiểm.
Listeria có khả năng vượt qua nhau thai và lây nhiễm sang thai nhi, gây nhiễm trùng hoặc nhiễm độc máu, đe dọa tính mạng của cả mẹ và bé. Vì vậy, nếu bạn đang mang thai và muốn ăn thịt nguội, hãy đảm bảo rằng thịt được hâm nóng đến nhiệt độ đủ cao để diệt vi khuẩn. Điều này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.
Ngoài ra, thịt nguội là dạng thực phẩm chế biến sẵn thường có nhiều muối, phụ gia và chất bảo quản. Do đó, các mẹ bầu cần lưu ý tần suất ăn vừa phải, chỉ nên ăn một lượng nhỏ khi thèm.
1.4 Trứng sống
Trứng sống hoặc chưa được nấu chín có thể mang vi khuẩn Salmonella, một tác nhân gây ngộ độc thực phẩm phổ biến. Trong thời kỳ mang thai, cơ thể mẹ khá nhạy cảm. Do đó, việc ăn trứng sống hoặc chưa chín sẽ tiềm ẩn những nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ và thai nhi.
Nếu mẹ bầu bị nhiễm vi khuẩn Salmonella, các triệu chứng thường gặp là sốt cao, nôn mửa, tiêu chảy và mất nước. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, nhiễm trùng có thể dẫn đến sinh non hoặc sảy thai. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe, mẹ bầu nên chỉ ăn trứng đã được nấu chín kỹ, đảm bảo vi khuẩn đã được tiêu diệt hoàn toàn.
1.5 Sữa và các sản phẩm từ sữa chưa tiệt trùng
Hầu hết các loại sữa đều được tiệt trùng và là nguồn cung cấp canxi và vitamin D quan trọng, giúp phát triển xương và răng cho trẻ. Tuy nhiên, một số chế phẩm từ sữa không được tiệt trùng đặc biệt là phô mai mềm.
Phô mai mềm được đề cập ở đây là loại được làm từ sữa chưa tiệt trùng (sữa tươi) và không qua xử lý nhiệt. Chúng có kết cấu mềm, ẩm và thường không có lớp vỏ cứng. Các loại phô mai này có thể chứa vi khuẩn Listeria – một loại vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của thai nhi, đặc biệt nếu mẹ bầu bị nhiễm trong những tháng đầu của thai kỳ.
Ngược lại, các loại phô mai có kết cấu mềm nhưng đã được tiệt trùng thì an toàn hơn. Phô mai Con Bò Cười là một ví dụ điển hình, nó được sản xuất từ sữa đã tiệt trùng nên hoàn toàn có thể sử dụng.
Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mẹ và bé, phụ nữ mang thai nên tránh ăn các loại phô mai chưa tiệt trùng hoặc ưu tiên sử dụng các sản phẩm từ sữa đã được tiệt trùng và nấu chín. Bạn nên kiểm tra nhãn sản phẩm và tìm cụm từ “tiệt trùng” (pasteurized) hoặc “sản xuất từ sữa tiệt trùng” (made with pasteurized milk) trước khi mua.
1.6 Một số loại trái cây gây co thắt tử cung
Theo kinh nghiệm được truyền lại, một số loại trái cây và nước ép không được khuyến khích trong thai kỳ, đặc biệt là trong ba tháng đầu, vì chúng có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Hai loại trái cây cần tránh là đu đủ xanh và dứa.
Đu đủ xanh là một trong những thực phẩm mẹ bầu nên tránh, vì trong đu đủ xanh có chứa lượng lớn papain. Nhựa đu đủ có thể kích thích các cơn gò tử cung sớm, làm tăng nguy cơ sảy thai. Papain cũng có tác dụng gây chuyển dạ sớm.
Hơn nữa, đu đủ xanh có thể gây dị ứng với các triệu chứng như sổ mũi, sưng miệng, phát ban da, hoặc phản vệ nghiêm trọng trong một số trường hợp. Vì vậy, mẹ bầu không nên ăn đu đủ xanh.
Dứa cũng là loại trái cây cần hạn chế trong thai kỳ. Dứa chứa bromelain, một enzyme có tác dụng phân hủy protein, có thể làm mềm cổ tử cung và dẫn đến chuyển dạ sớm.
Phụ nữ mang thai không nên sử dụng dứa quá nhiều, ưu tiên chọn dứa chín và bỏ bớt phần lõi để giảm lượng bromelain cũng như không ăn dứa khi đói..
1.7 Rau củ quả chưa rửa sạch hoặc mọc mầm
Rau củ quả là thực phẩm rất tốt cho phụ nữ mang thai, cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất cần thiết cho sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.
Mẹ bầu nên đặc biệt chú ý khi sử dụng rau củ quả. Bởi nếu không được làm sạch kỹ, chúng có thể tiềm ẩn nguy cơ nhiễm các loại vi khuẩn và ký sinh trùng gây hại từ đất, nước và phân bón. Những tác nhân này có thể bám trên vỏ hoặc kẽ lá, gây ra các bệnh truyền nhiễm nếu ăn sống hoặc chưa nấu chín. Do đó, việc rửa rau củ quả thật kỹ bằng nước sạch hoặc dung dịch chuyên dụng là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Để đảm bảo an toàn, trái cây và rau củ cần được rửa sạch cẩn thận, nhất là loại vỏ có thể ăn được. Nên chà vỏ dưới vòi nước để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn. Để an toàn hơn, mẹ bầu có thể sử dụng các sản phẩm khử trùng thực phẩm chuyên dụng khi rửa trái cây và rau quả.
Ngoài ra, để tránh nhiễm khuẩn chéo, các loại rau củ quả đã rửa sạch không nên để chung với rau củ chưa rửa hoặc các sản phẩm động vật sống, cũng như các bề mặt bị bẩn. Việc rửa rau củ quả kỹ lưỡng giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.
1.8 Đồ uống
Trong thai kỳ, mẹ bầu cần cẩn trọng với những loại đồ uống có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi. Rượu, bia và đồ uống có cồn là những thứ không nên uống vì gây nhiều tác động xấu, ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ và nguy cơ các dị tật của thai nhi.
Cà phê và đồ uống chứa caffeine cũng cần hạn chế vì tiêu thụ quá mức có thể làm chậm phát triển, sinh non hoặc nhẹ cân, mẹ bầu nên giới hạn dưới 200mg caffeine/ngày. Nước ngọt có gas và nước tăng lực chứa nhiều đường, hương liệu nhân tạo, dễ gây tiểu đường thai kỳ. Ngoài ra, mẹ cũng nên ưu tiên chọn sữa tiệt trùng để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
1.9 Đồ ăn quá mặn
Tăng huyết áp, tiền sản giật có liên quan chặt chẽ đến lượng muối ăn vào hàng ngày. Nếu mẹ bầu ăn quá nhiều đồ ăn mặn, sẽ tăng nguy cơ tăng huyết áp, tiền sản giật (nhiễm độc thai nghén), sản giật và nhiều biến chứng nguy hiểm trong quá trình chu sinh. Nhiễm độc thai nghén có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.
Muối là một gia vị có nhiều trong các loại đồ ăn thức uống khác nhau như: các món chế biến từ muối (dưa cà muối, thịt muối, cá muối…), thực phẩm tự nhiên (hải sản, tôm cua biển, sò, ốc…), gia vị (nước mắm, nước tương, tương ớt, tương cà…).
Để đảm bảo sức khỏe trong suốt thai kỳ, các bác sĩ khuyến nghị phụ nữ mang thai chỉ nên tiêu thụ khoảng 5g muối mỗi ngày, nghĩa là cần lưu tâm đến tổng lượng muối từ các nguồn kể trên. Việc hạn chế lượng muối trong chế độ ăn giúp kiểm soát huyết áp và giảm thiểu nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe trong thai kỳ.
1.10 Nội tạng
Các loại nội tạng như gan, tim, lòng, dạ dày động vật là nguồn cung cấp dinh dưỡng phong phú, chứa nhiều sắt, vitamin B12, vitamin A và đồng. Tuy nhiên, chất lượng protein các loại thực phẩm này không cao cũng như có thể mang các mầm bệnh nếu không kiểm soát được rõ nguồn gốc, chủng loại, do đó mẹ bầu không nên ăn quá nhiều n.
Các bác sĩ khuyến nghị phụ nữ mang thai nên ăn nội tạng không quá một lần mỗi tuần để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Việc tiêu thụ một lượng vừa phải giúp tận dụng được các dưỡng chất có lợi mà không gây ra tác dụng phụ nguy hiểm.
2. Chế độ dinh dưỡng tốt khi mang thai
Dinh dưỡng trong thai kỳ là yếu tố quan trọng giúp mẹ khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện. Một chế độ ăn cân bằng với đầy đủ chất bột đường, đạm, béo, vitamin và khoáng chất là cần thiết. Mẹ bầu cần bổ sung đủ acid folic, sắt, canxi, protein, kẽm và vitamin D để hỗ trợ sự phát triển thể chất và trí não của thai nhi.
Ngoài ra, mẹ cũng cần chú ý đến danh sách thực phẩm nên và không nên ăn trong thai kỳ để đảm bảo dinh dưỡng khoa học. Thiếu hụt dinh dưỡng có thể tăng nguy cơ tai biến sản khoa, sinh non và trẻ nhẹ cân, ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển của bé.
Bà bầu kiêng ăn gì là vấn đề quan trọng mà mẹ cần lưu ý để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và sự phát triển toàn diện của thai nhi. Việc tránh những thực phẩm và đồ uống có thể gây hại giúp giảm nguy cơ sảy thai, sinh non và các biến chứng không mong muốn. Bên cạnh đó, mẹ bầu nên xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung thực phẩm lành mạnh và tham khảo ý kiến bác sĩ để có một thai kỳ an toàn. Hãy ăn uống đúng cách để bé yêu chào đời khỏe mạnh, thông minh.
Thông tin liên hệ:
- Hotline: 1800 888602
- Email: [email protected]
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@morinaga_nutrition_vn
- Website: https://morinagadinhduong.com.vn/
